PESARO – ROCCA CONSTANZA

BERGAMO

BRESCIA

CASTEL DEL RIO

CORTONA

DESENZANO DEL GARDA

FIRENZE (FLORENCJA)

GRADARA

IMOLA

LONATO DEL GARDA

MALCESINE

MILANO (MEDIOLAN)

MONIGA DEL GARDA

MONTEPULCIANO

PESARO

w opracowaniu:

PRATO

RIMINI

RIVA DEL GARDA

SAN LEO

SANT'AGATA FELTRIA

SIRIMONE

TORRIANA

VERUCCHIO

WIDOK OD STRONY POŁUDNIOWEJ NA BASTEJOWĄ TWIERDZĘ W PESARO

HISTORIA

Z

budowany w latach 1474-83 potężny, przysadzisty zamek jest naj­waż­niej­szym dzie­łem for­ty­fi­ka­cyj­nym w tym nad­mor­skim mie­ście. Za­mó­wił go wład­ca Pe­sa­ro i Gra­da­ry Co­stan­zo Sfor­za (zm. 1483) w ce­lu udo­sko­na­le­nia sy­ste­mu obron­ne­go za­po­cząt­ko­wa­ne­go przez je­go oj­ca Ales­san­dro (zm. 1473) we wcze­snych la­tach pa­no­wa­nia Sfor­zów. Pro­jekt zo­stał roz­po­czę­ty przez in­ży­nie­ra Gior­gio Mar­chesi da Set­ti­gna­no i po kil­ku mie­sią­cach po­wie­rzo­ny dal­ma­tyń­skie­mu ar­chi­tek­to­wi Lu­cia­no Lau­ra­na, któ­re­go obec­ność w Pe­sa­ro jest udo­ku­men­to­wa­na umo­wą z 1476 ro­ku. Po śmier­ci Lau­ra­ny w 1479 pra­ce ukoń­czo­no pod kie­row­nic­twem Che­ru­bi­no di Gio­van­ni da Mi­la­no; z po­wo­du sza­le­ją­cej w tym cza­sie za­ra­zy ostat­ni etap bu­do­wy trwał znacz­nie dłu­żej niż to pier­wot­nie pla­no­wa­no, a jej za­koń­cze­nie zbie­gło się w cza­sie ze śmier­cią fun­da­to­ra.

PLAN MIASTA I TWIERDZY WYKONANY OKOŁO 1650 ROKU

N

astępcą Costanzo został jego siedemnastoletni nieślubny syn Gio­van­ni Sfor­za (zm. 1510), pierw­szy mąż słyn­nej fem­me fa­ta­le Lu­kre­cji Bor­gii (cór­ki pa­pie­ża Alek­san­dra VI i je­go ko­chan­ki Gio­van­ny dei Cat­ta­nei). Wkrót­ce jed­nak zo­stał on prze­gna­ny przez swo­je­go by­łe­go szwa­gra (rów­nież na­ro­dzo­ne­go ze zwią­zku pa­pie­ża z ko­chan­ką) Ce­sa­re­go Bor­gię (zm. 1507), któ­ry w 1500 ro­ku za­jął za­mek, a na­stęp­nie za ra­dą swe­go in­ży­nie­ra woj­sko­we­go (te­go) Le­onar­da Da Vin­ci zmo­der­ni­zo­wał je­go sy­stem obron­ny przez roz­bu­do­wę fos i ich za­si­le­nie sło­ną wo­dą po­cho­dzą­cą bez­po­śred­nio z Ad­ria­ty­ku. Gio­van­ni od­zy­skał mia­sto w ro­ku 1503, a gdy zmarł, je­go brat sprze­dał je wraz z twier­dzą za dwa­dzie­ścia ty­się­cy scu­di księ­ciu Ur­bi­no Fran­ce­sco I Del­la Ro­ve­re (zm. 1538).

WSPANIAŁY PLAN MIASTA ZE SZCZEGÓŁOWYM WIZERUNKIEM ZAMKU, 1663 ROKU

W

tym czasie zamek miał już plan czworoboku, z kolistymi wie­ża­mi os­kar­po­wa­ny­mi na ro­gach, po­łą­czo­ny­mi na peł­nym ob­wo­dzie mu­ra­mi kur­ty­no­wy­mi. W 1657 ro­ku prze­szedł on wraz z ca­łym mia­stem pod pa­no­wa­nie Pań­stwa Ko­ściel­ne­go, by w la­tach 60. XIX wie­ku, po utra­ce­niu przez pa­pie­ży ziem w pro­win­cji Mar­che, zo­stać prze­kształ­co­nym w wię­zie­nie. Funk­cję tę peł­nił aż do 1989 ro­ku.

ROCCA CONSTANZA, WIDOK OD PÓŁNOCNEGO- I POŁUDNIOWEGO WSCHODU

STAN OBECNY

O

becnie twierdza stanowi własność Archiwum Państwowego w Pesaro. W jej mu­rach od­by­wa­ją się fe­sti­wa­le, kon­cer­ty, sean­se fil­mo­we, przed­sta­wie­nia te­atral­ne i ta­necz­ne. Dla zwie­dza­ją­cych udo­stęp­nia­na jest tyl­ko z oka­zji wy­da­rzeń kul­tu­ral­nych. W ka­żdej po­rze dnia i no­cy można ją obejść do­oko­ła; mo­żna rów­nież wejść do fo­sy.

PRZED BRAMĄ WJAZDOWĄ

DOJAZD

Z

amek wznosi się przy Vilale Piave, w linii pro­stej oko­ło 200 me­trów na wschód od Piaz­za Del Po­po­lo, głów­ne­go pla­cu sta­re­go mia­sta i oko­ło 300 me­trów na po­łu­dnio­wy za­chód od plaż miej­skich. Du­żo miejsc par­kin­go­wych (oczy­wi­ście płat­nych) znaj­du­je się na Via­le Pia­ve, przy wschod­niej kur­ty­nie zam­ku.

źródło: www.comune.pesaro.pu.it, www.turismo.pesarourbino.it

tekst: 2021
fotografie: 2020
© Jacek Bednarek