*** ZAMEK W GÓRZE ***


.
STRONA GŁÓWNA
ZA GRANICĄ
GALERIA
MAPY
KONTAKT
SHIRO & BASIA

GÓRA

relikty zamku piastowskiego

DAWNA "ZBROJOWNIA" ZAMKU W GÓRZE, WIDOK OD WSCHODU

DZIEJE ZAMKU

STAN OBECNY

DOJAZD

O

śred­nio­wiecz­nym zam­ku w Gó­rze źród­ła pi­sa­ne z re­gu­ły mil­czą. Ogra­ni­cza­ją się one wła­ści­wie tyl­ko do kil­ku su­chych fak­tów, po­mi­ja­jąc o­so­bę fun­da­to­ra wa­row­ni i póź­niej­szych jej ad­mi­ni­stra­to­rów. Miej­sco­wość po raz pierw­szy wzmian­ko­wa­na by­ła w ro­ku 1155 w bul­li pa­pie­ża Had­ria­na IV, a jej ter­mi­no­lo­gia zwią­za­na jest praw­do­po­dob­nie z usy­tu­o­wa­niem o­sa­dy na wznie­sie­niu te­re­nu. Lo­ka­cja mias­ta mia­ła miej­sce w 1288 lub 1289 ro­ku. W 1319 Gó­ra przesz­ła w rę­ce ści­naw­skiej li­nii Pias­tów śląs­kich, by z końcem XIV wieku stać się włas­noś­cią Pias­tów cie­szyń­skich i im to właś­nie przy­pi­su­je się bu­do­wę na prze­ło­mie XIV i XV wie­ku mu­ro­wa­nej sie­dzi­by. Gmach włą­czo­no w ob­wód ob­wa­ro­wań miej­skich, a je­go fo­rmę o­par­to na pla­nie re­gu­lar­ne­go czwo­ro­bo­ku z ko­lis­ty­mi basz­ta­mi w na­roż­ni­kach.




WIDOK MIASTA NA RYCINIE FRIEDRICHA BERNHARDA WERNERA Z POŁOWY XVIII WIEKU, ZAMEK OZNACZONY CYFRĄ 6

D

al­sza his­to­ria wa­row­ni nie jest do­brze poz­na­na, choć wia­do­mo, że w 1491 ro­ku właś­ci­cie­lem mia­sta był Jan Ol­bracht, póź­niej­szy król Pol­ski. Za­mek naj­praw­do­po­dob­niej ro­ze­bra­ny zos­tał o­ko­ło 1770 ro­ku. Po­zo­sta­ły po nim bu­dyn­ki peł­nią­ce funk­cje "słu­żeb­ne", w tym m.in. za­cho­wa­na do dziś zbro­jow­nia, a­dap­to­wa­na w XIX stu­le­ciu na wię­zie­nie (naz­wa ta wśród lo­kal­nej spo­łecz­noś­ci wciąż ży­je), co po­ciąg­nę­ło za so­bą zmia­nę po­dzia­łów jej wnętrz. W ro­ku 1960 bu­dy­nek pod­da­no re­no­wa­cji.



RUINA NA FOTOGRAFII Z LAT 30. XX WIEKU


Mu­ry ob­ron­ne są po­zos­ta­łoś­cią śred­nio­wiecz­nych for­ty­fi­ka­cji miej­skich. Pier­wot­nie by­ło to ob­wa­ro­wa­nie drew­nia­no-ziem­ne z pa­li­sa­dą, które w XV wie­ku za­stąp­io­no mu­rem ce­gla­no-ka­mien­nym o sze­ro­koś­ci 2 łok­ci i wy­so­koś­ci do 12 łok­ci. Mu­ry wzmoc­nio­ne by­ły wie­ża­mi straż­ni­czy­mi (by­ło ich 12 lub 13). Wej­ście do mias­ta sta­no­wi­ły bra­my: za­chod­nia zwa­na Gło­gow­ską, wschod­nia na­zy­wa­na Pol­ską o­raz dwie mniej­sze: po­łud­nio­wa i pół­noc­na. Po zew­nętrz­nej stro­nie mu­rów znaj­do­wał się do­dat­ko­wy wał ziem­ny i fo­sa z mos­ta­mi. Na noc mos­ty by­ły pod­no­szo­ne, w dzień przej­ścia przez nie strze­gli miesz­cza­nie zo­bo­wią­za­ni do służ­by war­tow­ni­czej i od­po­wied­nio uz­bro­je­ni.

Po ro­ku 1770 przys­tą­pio­no do częś­cio­wej lik­wi­da­cji u­moc­nień. Fo­sę za­sy­pa­no, a wał ziem­ny zni­we­lo­wa­no. Na ich miej­scu ut­wo­rzo­no o­gro­dy wy­dzier­ża­wia­ne miesz­cza­nom. W 1818 ro­ku ro­ze­bra­no wie­żę przy bra­mie Pol­skiej, w 1828 sa­mą bra­mę, a w ro­ku 1851 - bra­mę Gło­gow­ską. Suk­ce­syw­nie roz­bie­ra­no mu­ry miej­skie. W ro­ku 1962 pod­ję­to pró­by ra­to­wa­nia o­ca­la­łych frag­men­tów i zre­kon­stru­o­wa­no bra­ku­ją­ce od­cin­ki, pra­ce kon­ty­nu­o­wa­no w la­tach 90. Dziś mu­ry ob­ron­ne są dos­ko­na­łą lek­cją his­to­rii dla ucz­niów na te­mat śred­nio­wiecz­nej Gó­ry. Bieg­ną bo­wiem na­dal w miej­scu, gdzie pier­wot­nie je wznie­sio­no.

Źródło: http://www.gora.com.pl/


FRAGMENT ZACHODNIEJ LINII MURÓW MIEJSKICH PRZY OBECNEJ UL. TARGOWEJ


DZIEJE ZAMKU

STAN OBECNY

DOJAZD

D

o cza­sów współ­czes­nych za­cho­wa­ła się uz­na­wa­na za re­likt zam­ko­wy basz­ta, zwa­na wię­zie­niem. Jest to bu­dy­nek dwu­kon­dyg­na­cyj­ny, po­cho­dzą­cy w swej dol­nej częś­ci z prze­ło­mu XIV/XV stu­le­cia, zaś w częś­ci gór­nej z wie­ku XVI, przy czym schod­ko­we szczy­ty i obec­ny po­dział wnętrz to efekt prze­bu­do­wy z ostat­niej de­ka­dy XIX wie­ku. Bu­dy­nek jest o­pusz­czo­ny i nie­do­stęp­ny - moż­na go o­bej­rzeć je­dy­nie z zew­nątrz. O­bok re­lik­tów zam­ku prze­trwa­ła też część miej­skich mu­rów ob­ron­nych.



BASZTA, ZWANA OBECNIE "WIĘZIENIEM", WIDOK OD WSCHODU


DZIEJE ZAMKU

OPIS ZAMKU

DOJAZD

G

ó­ra po­ło­żo­na jest o­ko­ło 20 km na po­łud­nie od Lesz­na, na skrzy­żo­wa­niu dróg Lesz­no-Lu­bin o­raz Gło­gów-Ra­wicz. Do mias­ta moż­na dos­tać się ko­mu­ni­ka­cją au­to­bu­so­wą (częs­te kur­sy z Lesz­na) - doj­ście z dwor­ca PKS do zam­ku zaj­mu­je 15 mi­nut. Ja­dąc sa­mo­cho­dem z cen­trum na­le­ży się kie­ro­wać dro­gą kra­jo­wą 323 na Lu­bo­szy­ce. Basz­ta stoi w po­bli­żu mar­ke­tu Net­to przy ul. Tar­go­wej, nie­o­po­dal Wie­ży Gło­gow­skiej, któ­ra mo­że nam po­słu­żyć za a­zy­mut. Au­to zos­ta­wia­my na par­kin­gu pod skle­pem (dla nie-ku­pu­ją­cych par­king płat­ny). (ma­pa zam­ków wo­je­wódz­twa)



NA PARKINGU PRZY UL. TARGOWEJ



LITERATURA

1. B. Guerquin: Zamki w Polsce, Arkady 1984
2. L. Kajzer, J. Salm, S. Kołodziejski: Leksykon zamków w Polsce, Arkady 2001
3. gora.com.pl/zabytki.html


ZABYTKOWA STUDNIA Z PRZEŁOMU XIV I XV WIEKU


W pobliżu:
Czernina - ruina zamku szlacheckiego z XV-XVII w., 7 km
Rydzyna - zamek magnacki z XV-XVII w., 16 km
Chobienia - zamek z XIV-XVI w., 24 km
Głogów - zamek książęcy z XII w., przebudowany, 35 km




POWRÓT
STRONA GŁÓWNA

tekst: 2013
fotografie: 2019
© Jacek Bednarek