HIPOTETYCZNE POZOSTAŁOŚCI ZAMKU PIASTOWSKIEGO W GÓRZE

śred­nio­wiecz­nym zam­ku w Gó­rze źród­ła pi­sa­ne nie ma­ją zbyt wie­le do prze­ka­za­nia. O­gra­ni­cza­ją się właś­ci­wie tyl­ko do kil­ku su­chych fak­tów, po­mi­ja­jąc o­so­bę fun­da­to­ra wa­row­ni i póź­niej­szych jej miesz­kań­ców. Miej­sco­wość po raz pierw­szy wzmian­ko­wa­na by­ła w ro­ku 1155 w bul­li pa­pie­ża Had­ria­na IV, a jej ter­mi­no­lo­gia zwią­za­na jest praw­do­po­dob­nie z usy­tu­o­wa­niem o­sa­dy na wznie­sie­niu te­re­nu. Lo­ka­cja mias­ta mia­ła miej­sce w 1288 lub 1289. W ro­ku 1319 Gó­ra przesz­ła w rę­ce ści­naw­skiej li­nii Pias­tów śląs­kich, by z końcem XIV wieku stać się włas­noś­cią Pias­tów cie­szyń­skich i im to właś­nie przy­pi­su­je się bu­do­wę na prze­ło­mie XIV i XV wie­ku mu­ro­wa­nej sie­dzi­by. Obiekt włą­czo­no w ob­wód ob­wa­ro­wań miej­skich, a je­go fo­rmę o­par­to na pla­nie re­gu­lar­ne­go czwo­ro­bo­ku z ko­lis­ty­mi basz­ta­mi w na­roż­ni­kach. Dal­sza his­to­ria wa­row­ni nie jest do­brze poz­na­na, choć wia­do­mo, że w 1491 właś­ci­cie­lem mias­ta był Jan Ol­bracht, póź­niej­szy król Pol­ski. Za­mek naj­praw­do­po­dob­niej ro­ze­bra­ny zos­tał o­ko­ło 1770 ro­ku, po­zo­sta­ły po nim bu­dyn­ki peł­nią­ce funk­cje "słu­żeb­ne", w tym m.in. za­cho­wa­na do dziś zbro­jow­nia, a­dap­to­wa­na w XIX stu­le­ciu na wię­zie­nie (naz­wa ta wśród lo­kal­nej spo­łecz­noś­ci wciąż ży­je), co po­ciąg­nę­ło za so­bą roz­kład o­ry­gi­nal­nych po­dzia­łów jej wnętrz. W ro­ku 1960 bu­dy­nek pod­da­no re­no­wa­cji, po któ­rej nie za­cho­wa­ło się nic o­prócz wspom­nień.

WIDOK MIASTA NA RYCINIE F.B.WERNEHRA Z POŁ. XVIII WIEKU, ZAMEK OZNACZONY CYFRĄ 6

o cza­sów współ­czes­nych za­cho­wa­ła się uz­na­wa­na za re­likt zam­ko­wy basz­ta, zwa­na wię­zie­niem. Jest to bu­dy­nek dwu­kon­dyg­na­cyj­ny, po­cho­dzą­cy w swej dol­nej częś­ci z prze­ło­mu XIV/XV stu­le­cia, zaś w częś­ci gór­nej z wie­ku XVI, przy czym schod­ko­we szczy­ty i współ­czes­ny po­dział wnętrz pow­sta­ły o­ko­ło 1890 ro­ku. Bu­dy­nek jest o­pusz­czo­ny i nie­do­stęp­ny - moż­na go o­bej­rzeć je­dy­nie z zew­nątrz. O­bok re­lik­tów zam­ku przetr­wa­ła też część miej­skich mu­rów ob­ron­nych, dłu­gich, choć nie­po­zor­nych.

BASZTA NA FOTOGRAFII Z LAT 30-YCH XX WIEKU

ó­ra po­ło­żo­na jest o­ko­ło 20 km na po­łud­nie od Lesz­na, na skrzy­żo­wa­niu dróg Lesz­no-Lu­bin o­raz Gło­gów-Ra­wicz. Do mias­ta moż­na dos­tać się ko­mu­ni­ka­cją au­to­bu­so­wą (częs­te kur­sy z Lesz­na), doj­ście z dwor­ca PKS do zam­ku zaj­mu­je 15 mi­nut. Ja­dąc sa­mo­cho­dem z cen­trum na­le­ży się kie­ro­wać dro­gą kra­jo­wą 323 na Lu­bo­szy­ce. Basz­ta stoi przy ul. Sta­ro­miej­skiej, w bez­po­śred­nim są­siedz­twie mar­ke­tu Net­to, nie­o­po­dal wi­docz­nej z od­da­li Wie­ży Gło­gow­skiej, któ­ra mo­że nam po­słu­żyć za a­zy­mut. Au­to zos­ta­wia­my na par­kin­gu pod skle­pem. (ma­pa)

1. B. Guerquin: Zamki w Polsce, Arkady 1984
2. L. Kajzer, J. Salm, S. Kołodziejski: Leksykon zamków w Polsce, Arkady 2001

TUTAJ NIE POTRZEBA ŻADNEJ SCENOGRAFII, BEZ PRZYGOTOWAŃ MOŻNA KRĘCIĆ FILM WOJENNY

W pobliżu:
Czernina - ruina zamku szlacheckiego XV-XVIIw., 7 km
Rydzyna - zamek magnacki XV-XVIIw., 16 km
Chobienia - zamek XIV-XVIw., 24 km
Głogów - zamek książęcy XIIw., przebudowany, 35 km

tekst: 2013
fotografie: 2006
© Jacek Bednarek