RELIKTY ZAMKU RYCERSKIEGO W UDORZU

ier­wot­nie w miej­scu zwa­nym dziś Zam­czys­kiem funk­cjo­no­wa­ła ob­ron­na o­sa­da wznie­sio­na praw­do­po­dob­nie przez lud­ność kul­tu­ry łu­życ­kiej. W ro­ku 1365 bę­dą­cy właś­ci­cie­lem wsi za­kon bo­żo­grob­ców prze­ka­zał ją w rę­ce pry­wat­ne. Przy­pusz­cza się, że mu­ro­wa­ny za­mek pow­stał na prze­ło­mie XIV i XV stu­le­cia, a za je­go fun­da­to­ra uz­na­je się ów­czes­ne­go dzie­dzi­ca Udo­rza Iwo z Obie­cho­wa her­bu Wie­nia­wa, spra­wu­ją­ce­go w la­tach 1398-1400 urząd wiel­ko­rząd­cy kra­kow­skie­go, póź­niej sta­ros­ty rus­kie­go (1411-21). Wy­ni­ki no­wo­żyt­nych ba­dań ar­che­o­lo­gicz­nych, pod­czas któ­rych nie od­na­le­zio­no pra­wie żad­nych śla­dów o­sad­nic­twa i dzia­łal­noś­ci gos­po­dar­czej lub ob­ron­nej, su­ge­ru­ją że in­wes­ty­cja nig­dy nie zos­ta­ła u­koń­czo­na, a obiekt za­miesz­ka­ny. Tłu­ma­czy to rów­nież nie­mal cał­ko­wi­ty brak his­to­rycz­nych wzmia­nek na te­mat wa­row­ni - właś­ci­wie wia­do­mo je­dy­nie, iż po ro­ku 1581 na­le­żą­cy do Mi­ko­ła­ja Dłu­go­sza o­biekt prze­szedł w rę­ce An­drze­ja Ko­ry­ciń­skie­go, a o śla­dach ruin za­mecz­ku wspo­mi­na­ją o­pisy pa­ra­fial­ne z koń­ca XVIII stu­le­cia.

POZOSTAŁOŚCI ZAMKU SKRYWAJĄ SIĘ W GĘSTYM LESIE

om­nie­ma­ne przy­czy­ny przer­wa­nia prac bu­dow­la­nych nie zos­ta­ły przez pro­wa­dzą­cych eks­plo­ra­cję wy­jaś­nio­ne, stwier­dzo­no na­to­miast, iż przy­le­ga­ją­ce od wscho­du u­moc­nie­nia ziem­ne zos­ta­ły naj­praw­do­po­dob­niej wznie­sio­ne znacz­nie wcześ­niej przez lud­ność kul­tu­ry łu­życ­kiej o­kre­su hal­sztac­kie­go (około 700-400 p.n.e.). Ka­mien­ny za­mek zbu­do­wa­ny zos­tał na pół­noc­nym sto­ku wzgó­rza nad rzecz­ką Udor­ką. Za­ło­że­nie to mia­ło kształt nie­re­gu­lar­ne­go pię­cio­ką­ta o wy­mia­rach 30x11x31x19x20m. W je­go skład mógł wcho­dzić du­ży bu­dy­nek miesz­kal­ny zło­żo­ny z przy­le­ga­ją­cych do sie­bie mniej­szych za­bu­do­wań.

PLAN ZAŁOŻENIA OBRONNEGO W UDORZU: 1. MURY ZAMKU, 2. WAŁY ZIEMNE, 3. DROGA DO WSI

acho­wa­ły się ka­mien­ne fun­da­men­ty i nie­wiel­kie frag­men­ty mu­rów ob­wo­do­wych. Mi­mo nie­wiel­kiej war­toś­ci his­to­rycz­nej sa­mej bu­do­wli war­to od­wie­dzić to miej­sce szcze­gól­nie ze wzglę­du na nie­sa­mo­wi­ty kli­mat, ja­ki tu­taj pa­nu­je. Wy­lud­nio­ny, gó­rzys­ty ob­szar po­kry­ty la­sem z gęs­tym drze­wos­ta­nem dos­ko­na­le od­da­je nas­trój ro­dem z tam­tej e­po­ki. Wstęp wol­ny.

e­lik­ty zam­ku znaj­du­ją się na te­re­nie La­su Klesz­czow­skie­go, oko­ło pół­to­ra ki­lo­me­tra na po­łud­nio­wy za­chód od os­tat­nich za­bu­do­wań wsi Udórz. Pro­wa­dzi tu­taj ma­low­ni­cza dro­ga oznaczona czar­nym szlakiem tu­rys­tycz­nym. Do­jazd sa­mo­cho­dem jest moż­li­wy. (ma­pa zam­ków wo­je­wódz­twa)

W pobliżu:
Smoleń - ruina zamku rycerskiego XIVw., 7 km szlakiem żółtym lub 15 km samochodem
Bydlin - ruina zamku rycerskiego XIVw., 12 km szlakiem turystycznym lub 20 km samochodem
Pilica - zamek Toporczyków, XIVw., przebudowany, 12 km
Ryczów - ruina strażnicy królewskiej XIVw., 15 km szlakiem turystycznym lub 23 km samochodem
Krzelów - relikty zamku możnowładczego XIIIw., 22 km
Podzamcze - ruina zamku Ogrodzieniec XIV-XVIw., 22 km

tekst: 2003
fotografie: 2002
© Jacek Bednarek