ieznana jest geneza powstania zamku Kluczwoda koło Wielkiej Wsi, czy jak kto woli, nieopodal Białego Kościoła. Obiekt nie był wzmiankowany w żadnych zachowanych do czasów współczesnych źródłach i jego historię łączy się z historią wspomnianych wyżej wsi. Pierwszym poświadczonym dziedzicem osady Biały Kościół był Zaklika z Janowca herbu Syrokomla. Miało to miejsce w roku 1389 i być może zamek już wówczas nie istniał. Przyjmuje się bowiem, że budowlę wznieśli w pierwszym kwartale XIV stulecia przodkowie wymienionego Zakliki i porzucili ją pół wieku później, przenosząc się do świeżo wybudowanej rezydencji w Korzkwi. Istnieje hipoteza, iż przyczyną tak krótkiego okresu funkcjonowania warowni była katastrofa budowlana, w wyniku której osunięciu uległy jej zachodnie i północne partie.
HIPOTETYCZNY WYGLĄD ZAMKU NA REKONSTRUKCJI J. BOGDANOWSKIEGO
o czasów współczesnych zachowały się jedynie słabo widoczne pozostałości murów w północnej części założenia. Usytuowane są one na wysokiej skale górującej nad malowniczą doliną Kluczwody (wdzięczny punkt widokowy). Wstęp wolny.
DOJAZD
R
elikty zamku znajdują się po lewej, południowej stronie drogi prowadzącej z Wielkiej Wsi do Białego Kościoła (z Krakowa do Olkusza). Jego odnalezienie może być problematyczne, ponieważ dość często pomijany jest na dokładnych nawet mapach, a nawigacja trochę się gubi. Dogodnie jest podjechać komunikacją PKS do Białego Kościoła, stamtąd przejść około 1 km wzdłuż szosy w kierunku południowym, a następnie skręcić na pd. zachód w ścieżkę - niebieski szlak prowadzący wprost pod Zamkową Skałę. Dojazd samochodem jest możliwy.
LITERATURA
1. J. Bogdanowski: Nauka i kultura w krajobrazie Jury, 1993
2. I. T. Kaczyńscy: Zamki w Polsce południowej, Muza SA 1999
3. L. Kajzer, J. Salm, S. Kołodziejski: Leksykon zamków w Polsce, Arkady 2001
4. R. Sypek: Zamki i obiekty warowne Jury Krakowsko-Częstochowskiej
POZOSTAŁOŚCI ZAMKU KLUCZWODA W OKOLICACH WIELKIEJ WSI
W pobliżu: Korzkiew - zamek rycerski z XIV/XV w., 7 km Ojców - ruina zamku królewskiego z XIV w., 7 km (pieszo), 17 km (samochodem) Pieskowa Skała - zamek królewski z XIV w., 14 km (pieszo), 24 km (samochodem) Kraków - zamek królewski na Wawelu, 17 km