|
|
RUINA ZAMKU W RYBNICY - WIDOK OD POŁUDNIA
|
|
 średniowiecznych kronikach niemieckich rybnicki zamek tytułowany był mianem Laudis Palatium lub Lausepelz, tłumaczonym od łużyckiego Lausche Polske, co oznaczać miało Łysą Górę. Niewiele jednak wiadomo na temat jego powstania i historii. Wśród badaczy przeważa opinia, że budowę murowanej warowni w latach 60ych XIV wieku zainicjował sam cesarz Karol IV Luksemburski, który miał tutaj przebywać osobiście z krótką wizytą w roku 1365. Zamek był wówczas własnością bądź znajdował się w dzierżawie Nicoli von Reybnicz, przedstawiciela rycerskiej rodziny von Reibnitz dysponującej wsią od 1288. Po Mikołaju w kronikach z 1373 roku wzmiankowani byli bracia Hentschel, Conrad, Heinrich, Diprand oraz Thyme von der Rybnicz, zaś za ostatniego z rodu posiadacza Rybnicy uważa się poświadczonego w dokumencie z roku 1423 Nicole von der Reybnicz. Przypuszczalnie niedługo potem siedziba rodowa Reibnitzów została zdobyta przez husytów i przez nich zniszczona, wkrótce jednak odbudowano ją i powiększono. Kolejne duże prace budowlane na zamku prowadzono dopiero w XVIII wieku, i to aż trzykrotnie: w 1750, 1786 i 1794. Już jednak w połowie XIX stulecia został on opuszczony i szybko popadł w ruinę, choć jego zdewastowane mury wykorzystywano dla celów gospodarczych jeszcze na początku XX wieku.
|
 |
RYCINA F.B. WERNEHRA Z POŁOWY XVIII WIEKU
|
ZAMEK Z FOLWARKIEM NA RYSUNKU M.J. BERNINGROTH'A Z 1758
|
|
Jedno z podań dotyczących historii Rybnicy głosi, iż jej założycielem był niejaki Rubin, książę pomorski, który zawędrował w te strony i zachwycony urodą miejscowego krajobrazu postanowił tu osiąść na stałe. Inna z kolei legenda stara się nas przekonać, że pierwsze w Rybnicy osiadły siostry beginki, by założyć tutaj swoje zgromadzenie. Potwierdzać ten fakt rzekomo miała data 1234 wyryta na kamieniu w ścianie zamku, odkrytym w roku 1750. Niestety, osiem lat później podczas prac remontowych ślad ten uległ zniszczeniu.
* * *
Na przestrzeni wieków nazwa wsi zmieniała się wielokrotnie. W 1288 roku w dokumentach pojawił się termin Reibnicz, niespełna dwadzieścia lat później pisano o Rybnitz, która przed 1345 powróciła do słowiańskiej formy Rybenicz. Jeszcze przed końcem XIV wieku spotykamy się z nazwą Reibenicz i Reibnicz. Określenia te z czasem uległy zniemczeniu: w 1668 roku wzmiankowano Reibnitz, dekadę później pisało się Reimnitz, w kolejnym stuleciu - Reinnz, by ponownie wrócić do klasycznego Reibnitz. Po zajęciu tych ziem przez władze polskie osadę nazywano początkowo Rybnikiem.
|
|
 |
RYC. A. DRESCHNER, XIX WIEK
|
 ie wiemy jak wyglądał zamek średniowieczny. Po zniszczeniach dokonanych przez husytów i jego odbudowie zasadniczym elementem nowego zespołu warownego był wzniesiony z łamanego granitu trójkondygnacyjny dom na planie prostokąta o wymiarach 15x25 metrów, z alkierzem kuchennym w północnej ścianie, nad którym prawdopodobnie znajdowała się komnata mieszkalna ogrzewana ciepłem komina. Parter budynku zajmował wąski korytarzyk, klatka schodowa oraz dwie lub trzy izby - podobny podział występował na innych kondygnacjach. W czasach nowożytnych elewacje zamku pokryte zostały dekoracją sgraffitową. Nic nie wiadomo na temat tajemniczej wieży, uwiecznionej przez anonimowego artystę na pokazanej poniżej XIX-wiecznej rycinie.
|
RUINA Z WIEŻĄ NA RYCINIE Z XIX WIEKU
|
 dawnego zamku zachowała się tylko północna ściana budynku głównego, fragment jego ściany zachodniej, relikty prostokątnego alkierza oraz zasypane już piwnice. W niektórych oknach zauważyć można jeszcze resztki kamiennych obramowań, zaś w ścianie - pozostałości belek stropowych. Dziś ruina jest mocno zalesiona. Prawdopodobnie stoi ona na terenie prywatnym, choć nie ma to wpływu na jej dostępność, którą ograniczają tylko wspomniane wyżej chaszcze.
|
FRAGMENT ŚCIANY ZACHODNIEJ ZAMKU
|
POZOSTAŁOŚCI DOMU MIESZKALNEGO
|
 ybnica położona jest ok. 8 km na zachód od Jeleniej Góry, przy szosie prowadzącej do Gryfowa Śląskiego. Aby dostać się do ruin po wjeździe do osady należy skręcić z owej szosy na zachód (jadąc z Jeleniej Góry - w lewo) w asfaltową drogę biegnącą w kierunku Starej Kamienicy. Następnie przed tablicą oznaczającą koniec wsi trzeba skręcić w ostatnią drogę po lewej stronie i już potem cały czas prosto aż do wiaduktu kolejowego - po drodze mijamy boisko piłkarskie. Przejeżdżamy pod wiaduktem i bezpośrednio za nim skręcamy w prawo w jedną z dwóch dróżek: pierwsza pnie się stromo w górę i łączy nas z prywatną posesją, za którą stoi zrujnowany zamek, druga prowadzi łagodnie w dół wijąc się między niewielkimi stawami, by ostatecznie zaniknąć - tę opcję polecam osobom, które chcą podejść do ruin niezauważone, choć może się to wiązać z nieprzyjemnościami walki ze złośliwym ostem i jadowitą pokrzywą. (mapka) (2007)
|
|
1. M. Chorowska: Rezydencje średniowieczne na Śląsku, OFPWW 2003
2. L. Kajzer, J. Salm, S. Kołodziejski: Leksykon zamków w Polsce, Arkady 2001
3. R. Łuczyński: Ruiny dwóch zamków, Sudety nr 11/2004
|
RUINA STOI NA STROMEJ SKARPIE
- TUTAJ WIDOK OD STRONY PÓŁNOCNEJ
|
POZOSTAŁOŚCI DREWNIANEJ BELKI
W JEDNEJ Z DWÓCH ZACHOWANYCH ŚCIAN
|
W pobliżu:
Stara Kamienica - ruina zamku rycerskiego XVIw., 4 km
Siedlęcin - wieża mieszkalno-obronna XIVw., 8 km
Czarne - renesansowy dwór obronny XVIw., 12 km
Chojnik - ruina zamku książęcego XIVw., 13 km
Dziwiszów - renesansowy dwór obronny XVIw., ob. zespół pałacowy, 13 km
Wleń - ruina zamku książęcego XII/XIIIw., 19 km
Bukowiec - dwór obronny XVIw., przebudowany, 22 km
|
|
