Opisano 276 zamków. Aktualizacja: 18.10.2024

Z

amki. Per­ły Śre­dnio­wie­cza. Her­me­tycz­ni świad­ko­wie prze­szło­ści, ro­man­tycz­ne i peł­ne ta­jem­nic, od da­wien daw­na przy­cią­ga­ły ludz­ki wzrok i roz­bu­dza­ły emo­cje. Nie­za­leż­nie od tego, czy wzno­si­ły się na nie­do­stęp­nych wzgó­rzach, czy też ry­so­wa­ły na ni­zin­nych łą­kach wśród błot lub roz­le­wisk rzecz­nych, nie­zmien­nie od­dzia­ły­wa­ły na ludz­ką wy­obra­źnię. Jed­nych wpro­wa­dza­ły w świat ir­ra­cjo­nal­ny, tak od­mien­ny od co­dzien­ne­go i upo­rząd­ko­wa­ne­go ży­cia zwy­czaj­nych lu­dzi. In­nym na­su­wa­ły wspo­mnie­nia świet­no­ści zwa­lo­nych mu­rów i gma­chów zam­ko­wych, któ­re by­ły on­giś czy to po­tęż­ny­mi twier­dza­mi kró­lew­ski­mi, czy też sie­dzi­ba­mi zna­ko­mi­tych ro­dów ry­cer­skich hi­sto­rycz­nej Pol­ski.

D

ziś bu­dow­le te sta­no­wią ma­te­rial­ną spu­ści­znę ar­chi­tek­tu­ry, do­wód bo­gac­twa cza­sów daw­nych, po­wód do wiel­kiej dumy. Nie­rzad­ko zruj­no­wa­ne, opusz­czo­ne, funk­cjo­nal­nie nie­przy­dat­ne peł­nią obec­nie ro­lę nie­kwe­stio­no­wa­nych wy­róż­ni­ków kra­jo­bra­zu kul­tu­ro­we­go, ko­twic pa­mię­ci umac­nia­ją­cych po­czu­cie toż­sa­mo­ści lo­kal­nej, re­gio­nal­nej, na­ro­do­wej. Nie­któ­re z owych wspa­nia­łych pa­mią­tek prze­szło­ści ob­ję­te zo­sta­ły tro­skli­wą opie­ką Pań­stwa Pol­skie­go lub jego oby­wa­te­li, nie­któ­re ży­wo ist­nie­ją w świa­do­mo­ści mi­lio­nów, sta­ją się ce­lem wy­cie­czek ty­się­cy i sym­bo­lem, bez któ­re­go trud­no by­ło­by wy­obra­zić so­bie hi­sto­rycz­ny ob­raz na­sze­go kra­ju. Inne mia­ły mniej szczę­ścia. Po­zba­wio­ne opie­ki, wsty­dli­wie ukry­te wśród zie­le­ni sta­rych za­ło­żeń par­ko­wych i ogro­dów sto­ją znisz­czo­ne i za­po­mnia­ne, za­zdro­śnie strze­gąc ta­jem­nic, któ­rych nie­wie­lu z nas mia­ło oka­zję po­znać.

Rozwiń

B

oga­ty w li­te­ra­tu­rę zam­ko­wą ry­nek wy­daw­ni­czy oraz po­ja­wia­ją­ce się w sie­ci jak grzy­by po desz­czu licz­ne stro­ny in­ter­ne­to­we i pu­bli­ka­cje świad­czą o du­żym za­in­te­re­so­wa­niu spo­łecz­nym tego typu te­ma­ty­ką. Nie dzi­wi mnie to. Zam­ki i ich ru­iny prze­sta­ły już być do­me­ną hi­sto­ry­ków ar­chi­tek­tu­ry czy grup­ki nie­po­praw­nych za­pa­leń­ców. Dzi­siaj zaj­mu­ją eks­po­no­wa­ne miej­sca na ma­pach i w prze­wod­ni­kach, sta­jąc się ce­lem piel­grzy­mek co­raz licz­niej­szej rze­szy tu­ry­stów od­kry­wa­ją­cych na nowo uro­ki pięk­nych pol­skich kra­jo­bra­zów.

O

pra­co­wu­jąc ma­te­ria­ły dla tej stro­ny pra­gną­łem wyjść na­prze­ciw ich ocze­ki­wa­niom. Nie chcę jed­nak po­wie­lać roz­wią­zań już ist­nie­ją­cych — zry­wa­jąc z po­wszech­nym sche­ma­tem trak­tu­ją­cym te­mat w spo­sób en­cy­klo­pe­dycz­ny i wy­ma­ga­ją­cym od czy­tel­ni­ka przy­go­to­wa­nia z da­nej dzie­dzi­ny chcę po­łą­czyć dba­łość o za­cho­wa­nie praw­dy hi­sto­rycz­nej z nie­zmier­nie waż­ną dla zro­zu­mie­nia ze stro­ny sze­ro­kiej gru­py od­bior­ców funk­cjo­nal­no­ścią, by pu­bli­ko­wa­na tu­taj treść po­zwo­li­ła speł­nić ocze­ki­wa­nia czy­tel­ni­ka w róż­nym wie­ku, nie­za­leż­nie od jego wie­dzy i wy­kształ­ce­nia. Two­rząc ten ser­wis po­nie­kąd czu­ję się od­po­wie­dzial­ny za kształ­to­wa­nie po­staw i roz­wój świa­do­mo­ści hi­sto­rycz­nej.

Z

apew­niam, że nie znaj­dziesz tu, dro­gi użyt­kow­ni­ku, bez­myśl­nie sko­pio­wa­nych ksią­żek. Z li­te­ra­tu­ry oczy­wi­ście ko­rzy­sta­łem, bez niej ta stro­na ni­gdy by nie po­wsta­ła, za­war­te w wie­lu pu­bli­ka­cjach tre­ści sta­ra­łem się jed­nak wzbo­ga­cić na­by­tą do­świad­cze­niem in­for­ma­cją. Obok fak­tów hi­sto­rycz­nych, krót­kich bio­gra­fii i pod­staw z za­kre­su sze­ro­ko po­ję­tej ar­chi­tek­tu­ry zde­cy­do­wa­łem się rów­nież z lep­szym lub nie­co gor­szym skut­kiem przed­sta­wić sy­tu­ację obec­ną zam­ków, stan praw­ny, moż­li­wo­ści ich zwie­dza­nia, cie­ka­wost­ki, le­gen­dy i do­dat­ko­we atrak­cje lub ich brak, a tak­że skró­to­wy opis do­tar­cia na miej­sce. Każ­dy z uję­tych na tej stro­nie zam­ków od­wie­dzi­łem oso­bi­ście przy­naj­mniej je­den raz, co po­win­no gwa­ran­to­wać za­do­wa­la­ją­cy po­ziom wia­ry­god­no­ści, choć oczy­wi­ście nikt nie jest nie­omyl­ny. Gdy tra­fisz na błąd lub prze­kła­ma­nie, pro­szę o ludz­ką wy­ro­zu­mia­łość — ja rów­nież mam pra­wo się po­my­lić.

N

a ko­niec chciał­bym wy­raź­nie zaz­na­czyć, że wszyst­kie o­pi­sy za­miesz­czo­ne na stro­nie zam­ki­pol­skie.pl przed­sta­wio­ne zo­sta­ły w spo­sób su­biek­tyw­ny i w żad­nym wy­pad­ku nie ma­ją cha­rak­te­ru na­uko­we­go. Nie je­stem hi­sto­ry­kiem, w szko­le z hi­sto­rii mia­łem za­le­d­wie tró­ję i nie za­mie­rzam uda­wać au­to­ry­te­tu. Ce­lem tej pu­bli­ka­cji jest za­in­te­re­so­wa­nie Was te­ma­ty­ką, za­chę­ce­nie do zam­ko­wej tu­ry­sty­ki oraz — nie ma co tego ukry­wać — za­spo­ko­je­nie wła­sne­go ego. Tym­cza­sem ser­decz­nie za­pra­szam do lek­tu­ry. Kon­struk­tyw­ną kry­ty­kę po­sta­ram się znieść po mę­sku. Zwiń

18.10.2024 ... zamek w Pszczynie

Według tradycji opartej na te­orii XIX-wiecz­ne­go kro­ni­ka­rza i ar­chi­wa­riu­sza ro­du ksią­żąt pszczyń­skich Hen­ry­ka Scha­ef­fe­ra dzie­je zam­ku się­ga­ją XII lub na­wet XI stu­le­cia, a ich za­ląż­kiem sta­je się bu­do­wa przez jed­ne­go z wład­ców pia­stow­skich gra­nicz­nej straż­ni­cy. W ro­ku 1178 zie­mia pszczyń­ska prze­cho­dzi na wła­sność księ­cia ra­ci­bor­skie­go Miesz­ka I Plą­to­no­gie­go... więcej

12.09.2024 ... pałac w Podzamczu Piekoszowskim

Budowę umocnionej rezydencji mag­na­ckiej, bę­dą­cej nie­mal­że ko­pią kie­lec­kie­go pa­ła­cu bi­sku­pów kra­kow­skich, przy­pi­su­je się po­wszech­nie wo­je­wo­dzie lu­bel­skie­mu Ja­no­wi Alek­san­dro­wi Tar­le h. To­pór. Ten ma­ło­pol­ski ary­sto­kra­ta, me­ce­nas sztu­ki, li­te­rat i dy­plo­ma­ta że­ni się w 1653 z An­ną Czar­to­ry­ską i być mo­że fun­da­cja no­wej sie­dzi­by zwią­za­na jest... więcej

3.09.2024 ... zamek w Braşov (Rumunia)

Cytadela de pe Stra­jă to hi­sto­ry­czny fort po­ło­żo­ny na wzgó­rzu Stra­jă, na pół­noc od Sta­re­go Mia­sta w Bra­szo­wie. Zbu­do­wa­na pod ko­niec XV stu­le­cia twier­dza zo­sta­ła ufun­do­wa­na w ce­lu za­pew­nie­nia nad­zo­ru nad dro­gą han­dlo­wą pro­wa­dzą­cą z Bran i obro­ny przed na­jaz­da­mi, ta­ki­mi jak in­ter­wen­cja zbroj­na ho­spo­da­ra moł­daw­skie­go Pe­tru Ra­re­șa... więcej

28.07.2024 ... dwór w Pabianicach

Pierwsza, drewniana jesz­cze sie­dzi­ba re­gen­sów ka­pi­tu­ły kra­kow­skiej ist­nie­je na tym te­re­nie już w śre­dnio­wie­czu. Bu­do­wla ta, o któ­rej wspo­mi­na Jan Dłu­gosz w Li­ber Be­ne­fi­cio­rum Dio­ece­sis Cra­co­vien­sis, ma po­cząt­ko­wo przy­pusz­czal­nie for­mę sa­mot­nej, oto­czo­nej fo­są i ostro­ko­łem wie­ży obron­nej. Za­pew­ne jesz­cze w XV wie­ku... więcej

6.07.2024 ... zamek w Bad Muskau (Niemcy)

W okolicach Muskau nad Ny­są krzy­żo­wa­ły się w śre­dnio­wie­czu waż­ne szla­ki han­dlo­we. Naj­star­sze tu­tej­sze for­ty­fi­ka­cje, któ­re po raz pier­wszy wzmian­ko­wa­no w 1245 ro­ku, słu­ży­ły za­pew­ne za­bez­pie­cze­niu za­rów­no tych dróg, jak i funk­cjo­nu­ją­ce­go przy prze­pra­wie przez rze­kę po­ste­run­ku cel­ne­go. W 1253 ro­ku ja­ko wła­ści­ciel ceł w Mu­skau wy­mie­nia­ny jest... więcej

8.06.2024 ... zamek w Przewodziszowicach

Nie wiemy, kto stoi za de­cy­zją o bu­do­wie mu­ro­wa­nej wa­row­ni w Prze­wo­dzi­szo­wi­cach. Do­mi­nu­je po­gląd, że wraz z in­ny­mi straż­ni­ca­mi za­ło­że­nie obron­ne sta­no­wi ini­cja­ty­wę bu­dow­la­ną kró­la Ka­zi­mie­rza Wiel­kie­go ja­ko część sys­te­mu gra­nicz­nych ko­mór cel­nych i umoc­nień kon­tro­lu­ją­cych prze­bie­ga­ją­ce tę­dy szla­ki han­dlo­we... więcej

19.05.2024... zamek w Sierakowie

Najstarsza wzmianka o miej­sco­wo­ści zwa­nej Zir­ckow po­cho­dzi z 1251 ro­ku, ja­ko mia­sto na­to­miast Sie­ra­ków wy­mie­nio­ny zo­stał po raz pierw­szy w do­ku­men­tach z ro­ku 1338. Praw­do­po­do­bnie w tym cza­sie funk­cjo­nu­je w po­bli­żu bro­du na War­cie drew­nia­ny dwór lub wie­ża obron­na o nie­zna­nej kon­stru­kcji, wznie­sio­na za­pew­ne przez jed­ne­go z Sie­ra­kow­skich... więcej

20.04.2024 ... zamek w Jaworze

W drugiej połowie XIII wieku Ja­wor sta­je się jed­nym z no­wo wy­kre­owa­nych ośrod­ków wła­dzy na sil­nie roz­par­ce­lo­wa­nym Dol­nym Ślą­sku, awan­su­jąc w 1274 ro­ku na sto­li­cę odręb­ne­go księ­stwa, któ­re z ła­ski Bo­le­sła­wa Ro­gat­ki obej­mu­je je­go syn Hen­ryk V. W 1280 ro­ku sche­dę po bra­cie przej­mu­je Bol­ko I Sro­gi i je­mu to wła­śnie ba­da­cze przy­pi­su­ją pod­ję­cie tru­du... więcej

30.03.2024 ... Skopsko Kale (Macedonia Północna)

Twierdza Skopje (maced: Skop­sko Ka­le, alban: Ka­la­ja e Shku­pit, tu­rec: Üsküp Ka­le­si), po­wszech­nie okre­śla­na ja­ko Ka­le (od ka­le, tu­rec­kie­go sło­wa ozna­cza­ją­ce­go "twier­dzę"), to hi­sto­rycz­na wa­row­nia po­ło­żo­na w naj­star­szej czę­ści Sko­pje, sto­li­cy Ma­ce­do­nii Pół­noc­nej, w naj­wyż­szym punk­cie mia­sta z wi­do­kiem na rze­kę Var­dar... więcej

25.02.2024 ... zamek w Pokrzywnie

Zamek na­le­ży do gro­na naj­star­szych wa­row­ni krzy­żac­kich na zie­miach pol­skich. Okres je­go bu­do­wy hi­sto­ry­cy okre­śla­ją bo­wiem na oko­ło 1230-35, tj. wkrót­ce po prze­ję­ciu czę­ści zie­mi cheł­miń­skiej przez Krzy­ża­ków z rąk bi­sku­pa Chri­stia­na, któ­ry wcze­śniej (1222) otrzy­mał ją od księ­cia Ma­zow­sza Kon­ra­da. Pierw­sza wa­row­nia po­wsta­je tu­taj.... więcej

10.02.2024... zamek w Świdwinie

Nie znamy dokładnej daty budowy gotyckiego zam­ku w Świd­wi­nie. We­dług ba­da­czy przy­pusz­czal­nie sta­no­wi on fun­da­cję księ­cia me­klem­bur­skie­go Przy­by­sła­wa II, któ­ry w 1286 ob­jął w dzier­ża­wę do­bra świd­wiń­skie, pła­cąc za nią mar­gra­bie­mu Bran­den­bur­gii Al­brech­to­wi czte­ry ty­sią­ce ma­rek. Pra­ce bu­dow­la­ne roz­po­czy­na­ją się za­pew­ne wkrót­ce po tej trans­ak­cji... więcej

6.01.2024 ... Utvrda Gradina w Drniš (Chorwacja)

Wzdłuż kanionu Krka i Čikola znaj­du­ją się po­zo­sta­ło­ści kil­ku ma­je­sta­tycz­nych for­tów i umoc­nień. Cho­ciaż nie­któ­re z nich zo­sta­ły wznie­sio­ne wcze­śniej, wszyst­kie są uwa­ża­ne za część daw­ne­go sys­te­mu obron­ne­go, wzniesionego i na­le­żą­ce­go do chor­wac­kich ro­dów ary­sto­kra­tycz­nych Ne­li­pić, Š­ubić i in­nych. Od 1322 ro­ku ro­dzi­na Ne­li­pić kon­tro­lo­wa­ła ob­szar... więcej

29.12.2023... zamek w Ryczowie

Zamek w Ryczowie przy­pusz­czal­nie sta­no­wi ini­cja­ty­wę bu­dow­la­ną Ka­zi­mie­rza Wiel­kie­go, któ­ry wzno­si go ja­ko jed­no z og­niw w łań­cu­chu straż­nic kró­lew­skich strze­gą­cych po­łu­dnio­wo-za­chod­niej gra­ni­cy pań­stwa pol­skie­go. Ta nie­po­zor­na twier­dza do­sko­na­le bo­wiem wpi­su­je się w lu­kę po­mię­dzy od­da­lo­nymi od sie­bie o za­le­dwie kil­ka ki­lo­me­trów zam­ka­mi... więcej

25.12.2023 ... klasztor w Mstowie

Przybycie kanoników laterańskich być mo­że za­wdzię­cza­my de­cy­zji bi­sku­pa kra­kow­skie­go Iwo Odro­wą­ża, któ­ry w 1218 miał za­ło­żyć tu­taj klasz­tor osa­dza­jąc w nim za­kon­ni­ków spro­wa­dzo­nych z opac­twa NMP na Pia­sku. Głów­nym celem przy­świe­ca­ją­cym po­wsta­niu fun­da­cji jest dą­że­nie do stwo­rze­nia sil­ne­go ośrod­ka du­cho­wo­ści i kul­tu­ry chrze­ści­jań­skiej... więcej

25.11.2023 ... Slot Trøjborg (Dania)

Pierwszym znanym właścicielem zamku Trøjborg, a być mo­że rów­nież je­go fun­da­to­rem, był Jo­hann von Lim­bek, syn Dro­ste­na Lim­be­ka. Je­go syn, Claus Lim­bek, w 1407 ro­ku od­sprze­dał tu­tej­sze zie­mie kró­lo­wej Da­nii Mar­gre­the I, któ­ra dzię­ki tej trans­ak­cji włą­czy­ła po­łu­dnio­wą Jut­lan­dię w ob­szar władz­twa obej­mu­ją­cy aż trzy kró­le­stwa: Da­nię, Nor­we­gię i Szwe­cję... więcej

5.11.2023 ... zamek w Będzinie

Prawdopodobnie już w IX wieku na terenie dzi­siej­szej Gó­ry Zam­ko­wej istnieje gród sło­wiań­ski, bę­dą­cy za­pew­ne czymś na kształt nad­gra­nicz­nej straż­ni­cy ob­słu­gu­ją­cej bieg­ną­ce tę­dy szla­ki han­dlo­we. W 2. po­ło­wie XIII stu­le­cia w je­go obrę­bie ksią­żę Bo­le­sław Wy­so­ki wzno­si ka­mien­ny cy­lin­drycz­ny stołp, sta­no­wią­cy za­lą­żek śred­nio­wiecz­nej wa­row­ni... więcej

28.10.2023 ... zamek w Smoleniu

Według opinii kronikarza Ma­cie­ja Stryj­kow­skie­go już w dru­giej po­ło­wie XIII wie­ku mógł funk­cjo­no­wać na gó­rze zam­ko­wej gród wa­row­ny, za­pew­ne jesz­cze kon­struk­cji drew­nia­nej, spa­lo­ny około 1300 pod­czas walk o suk­ce­sję kra­kow­ską po­mię­dzy woj­ska­mi Wła­dy­sła­wa Ło­kiet­ka a od­dzia­ła­mi kró­la cze­skie­go Wa­cła­wa II. Owe spe­ku­la­cyj­ne "mógł" wy­ni­ka z fak­tu... więcej

15.09.2023 ... zamek w Połczynie-Zdroju

Pod koniec XIII stulecia książę pomorski Bo­gu­sław IV zwa­ny Cia­ło i Du­sza wzno­si w po­bli­żu star­szej osa­dy gro­do­wej mu­ro­wa­ny za­mek ce­lem wzmoc­nie­nia po­łu­dnio­wej gra­ni­cy księ­stwa przed eks­pan­sją Bran­den­bur­czy­ków. W naj­star­szej fa­zie funk­cjo­no­wa­nia jest to przy­pusz­czal­nie jesz­cze bu­dow­la drew­nia­na oto­czo­na wa­łem ziem­nym i pa­li­sa­dą... więcej

3.09.2023 ... zamek w Ćmielowie

Brak jak dotąd szerzej zakrojonych ba­dań ar­che­o­lo­gicz­nych unie­moż­li­wia jed­no­znacz­ne da­to­wa­nie po­cząt­ków bu­dow­ni­ctwa obron­ne­go w Ćmie­lo­wie. Z za­pi­sów źród­ło­wych wie­my, że w 1388 ro­ku bra­cia Mar­cin - pod­cza­szy do­brzyń­ski i Mi­ko­łaj - pod­ko­mo­rzy do­brzyń­ski her­bu Do­li­wa sprze­da­ją wieś Sczmy­elow wraz z zam­kiem Gnie­wo­szo­wi z Da­le­wic... więcej

13.08.2023 ... Burg Hochosterwitz (Austria)

Zamek Hochosterwitz to jedna z najbardziej im­po­nu­ją­cych śre­dnio­wiecz­nych twierdz po­ło­żo­nych na te­re­nie dzi­siej­szej Au­strii. Je­go hi­sto­ria się­ga co naj­mniej 860 ro­ku, gdy król Lud­wik Nie­miec­ki prze­ka­zał ar­chi­die­ce­zji salz­bur­skiej część swo­ich po­sia­dło­ści w księ­stwie Ka­ryn­tii, wśród nich gród zwa­ny Astar­wi­za. W XI wie­ku ar­cy­bi­skup Salz­bur­ga Geb­hard... więcej

5.08.2023 ... fortalicja w Bolestraszycach

Historia Bolestraszyc sięga co najmniej czasów śred­nio­wie­cza. W 1445 ro­ku ów­cze­sna osada ry­cer­ska ja­ko wia­no mał­żeń­skie prze­cho­dzi na wła­sność ro­dzi­ny Świę­to­peł­ków i przy­pusz­czal­nie z ini­cja­ty­wy cho­rą­że­go prze­my­skie­go Ste­fa­na Świę­to­peł­ka z Irządz her­bu Lis na gó­ru­ją­cej nad oko­licz­ny­mi sta­wa­mi skar­pie po­wsta­je pierw­sze, drew­nia­ne for­ta­li­cjum... więcej

23.07.2023 ... zamek w Świeciu (Dolny Śląsk)

Murowany zamek w Świeciu stanowi przypuszczalnie ini­cja­ty­wę bu­dow­la­ną księ­cia Ber­nar­da lub je­go bra­ta Hen­ry­ka I. Wzmian­ko­wa­na po raz pierw­szy w 1329 ro­ku ja­ko cas­trum Swe­ta wa­row­nia peł­ni funk­cję jed­ne­go z og­niw sys­te­mu obron­ne­go okrę­gu Kwi­sy chro­nią­ce­go po­łu­dnio­wo-za­chod­nie ru­bie­że Ślą­ska przed za­gro­że­niem cze­skim... więcej

9.07.2023 ... castelul Bran (Rumunia)

Nie jest tajemnicą, że Bran więk­szość swej sła­wy za­wdzię­cza zam­ko­wi Dra­ku­li z po­wie­ści ir­landz­kie­go pi­sa­rza Bra­ma Sto­ke­ra. Nie­wie­lu jed­nak wie, że twór­ca jed­nej z naj­słyn­niej­szych po­sta­ci współ­czes­nej pop­kul­tu­ry nie tyl­ko ni­gdy zam­ku nie od­wie­dził, ba, ni­gdy na­wet nie był w Ru­mu­nii! Nie­wie­le wspól­ne­go z tą ro­man­tycz­ną wa­row­nią ma rów­nież... więcej

24.06.2023 ... zamek w Starym Drawsku

Przypuszczalnie już VII wieku na te­re­nie póź­niej­sze­go zam­ku funk­cjo­nu­je drew­nia­ny gród na­le­żą­cy być mo­że do ple­mie­nia Thaf­ne­zi, iden­ty­fi­ko­wa­ne­go przez hi­sto­ry­ków jako Dra­wia­nie. Był to gród ni­zin­ny, wznie­sio­ny na wą­skim prze­smy­ku po­mię­dzy je­zio­ra­mi Żer­dno i Draw­sko, z for­ty­fi­ka­cja­mi w po­sta­ci wy­so­kich na 6-8 me­trów i sze­ro­kich na me­trów 12... więcej

8.06.2023 ... zamek w Mirowie

Nie za­cho­wa­ły się do naszych cza­sów żad­ne śred­nio­wiecz­ne o­pi­sy, któ­re umo­żli­wi­ły­by nam ścis­łe i jed­no­znacz­ne okreś­le­nie fun­da­to­ra, da­ty czy oko­licz­no­ści po­wsta­nia ka­mien­ne­go zam­ku w Mi­ro­wie. Przy­pusz­czal­nie zbu­do­wa­ny on zos­tał w 2. po­ło­wie XIV stu­le­cia w miej­scu star­sze­go drew­nia­no-ziem­ne­go gro­du, być mo­że z ini­cja­ty­wy Ka­zi­mie­rza Wiel­kie­go... więcej

31.05.2023 ... dwór w Bykach

Podpiotrkowska wieś Byki po raz pierw­szy wzmian­ko­wa­na jest w źród­łach pi­sa­nych w ro­ku 1416 ja­ko włas­ność pry­wat­na Woj­cie­cha i Mi­ko­ła­ja Ja­xa-By­kow­skich, za­miesz­ku­ją­cych przy­pusz­czal­nie w ja­kieś drew­nia­nej sie­dzi­bie obron­nej o nie­zna­nej bli­żej for­mie i roz­pla­no­wa­niu. Dwór mu­ro­wa­ny wzno­si w tym miej­scu za­pew­ne do­pie­ro na prze­ło­mie XVI i XVII wie­ku... więcej

21.05.2023 ... klasztor w Sulejowie

Najstarsza zachowana wzmianka na te­mat osa­dy Su­lu­gew po­cho­dzi z do­ku­men­tu wy­da­ne­go w 1145 ro­ku, gdzie wy­mie­nio­na jest ona ja­ko wła­sność ksią­żę­ca z ko­mo­rą cel­ną ob­słu­gu­ją­cą ruch kupców na szla­kach pro­wa­dzą­cych z zie­mi san­do­mier­skiej do Wiel­ko­pol­ski i znad Mo­rza Bał­tyc­kie­go na te­re­ny obec­nych Wę­gier. W la­tach 70. XII wie­ku owe wło­ści... więcej

13.05.2023 ... Château du Louvre (Francja)

Château du Louvre powstał wraz z wiel­kim mu­rem z ini­cja­ty­wy kró­la Fi­li­pa II Au­gu­sta pod ko­niec XII wie­ku w ce­lu ochro­ny naj­więk­sze­go wów­czas mia­sta w Eu­ro­pie przed za­gro­że­niem ze stro­ny pa­nu­ją­cych w An­glii An­de­ga­we­nów i sprzy­mie­rzo­ne­go z ni­mi księ­stwa Nor­man­dii. Po­nad­to za­mek miał peł­nić funk­cję skar­bca kró­lew­skie­go i ar­chi­wum... więcej

27.04.2023 ... zamek w Łęczycy

Najstarsze znane nam centrum łę­czy­ckie­go ukła­du osad­ni­cze­go funk­cjo­nu­je już co naj­mniej od X wie­ku w bag­ni­stej do­li­nie rze­ki Bzu­ry w gra­ni­cach dzi­siej­szej wsi Tum, w re­jo­nie od­da­lo­nym o oko­ło 3 ki­lo­me­try na wschód od obec­ne­go mia­sta. Ele­men­tem do­mi­nu­ją­cym jest w nim gród o nazwie Lan­ci­cia lub Lant­si­za, któ­ry przy­pusz­czal­nie... więcej

16.04.2023 ... zamek w Pyzdrach

Przypuszczalnie jeszcze przed lo­ka­cją mia­sta (1257), na skar­pie w po­bli­żu roz­le­wisk War­ty i Pro­sny, funk­cjo­nu­je gród wa­row­ny strze­gą­cy prze­pra­wy przez rze­kę i za­pew­ne wy­ko­rzy­sty­wa­ny rów­nież ja­ko cen­trum ad­mi­ni­stra­cyj­ne dla dziel­ni­cy wiel­ko­pol­skiej. W ro­ku 1253 ca­strum i za­ło­żo­na obok osa­da prze­cho­dzą pod pa­no­wa­nie Bo­le­sła­wa Po­boż­ne­go... więcej

9.04.2023 ... zámek Hru­bá Ská­la (Czechy)

Pierwsza wzmianka o zamku pochodzi z 1353 ro­ku, czy­li sie­dem lat przed naj­star­szym do­ku­men­tem po­świad­cza­ją­cym ist­nie­nie tu osa­dy o tej sa­mej na­zwie. Wa­row­nię wzniósł za­pew­ne mo­raw­ski ry­cerz Hy­nek z Vald­štej­na na­zy­wa­jąc ją po pro­stu Ská­la (do­pie­ro ja­kiś czas póź­niej otrzy­ma­ła ona przedrostek Hru­bá). Po­tom­ko­wie fun­da­to­ra po­sia­da­li Ska­łę... więcej

5.04.2023 ... zamek Książ

Według z jednej z wie­lu barwnych le­gend od­no­szą­cych się do dzie­jów zam­ku Książ pierw­szą wa­row­nię w tym miej­scu wzniósł ry­cerz o imie­niu Fun­ken­stein lub Fun­kel­nde Stein (Iskrzą­cy Ka­mień). Jesz­cze ja­ko mło­dy chło­pak w 933 roku miał on po­da­ro­wać księ­ciu sak­soń­skie­mu Hen­ry­ko­wi Ptasz­ni­ko­wi wo­rek wy­ko­pa­ne­go w tu­tej­szym le­sie wę­gla... więcej

11.03.2023 ... Château de Coucy (Francja)

Château de Coucy to fran­cu­ski za­mek w gmi­nie Cou­cy-le-Châ­teau-Auf­fri­que, w Pi­kar­dii, zbu­do­wa­ny w XIII wie­ku i od­no­wio­ny przez Eu­gè­ne Viol­let-Duc w wie­ku XIX. W cza­sach swo­jej świet­no­ści sły­nął on z wy­jąt­ko­wych roz­mia­rów wie­ży-don­żo­nu i z wła­ści­cie­li, któ­rzy za swo­ją de­wi­zę przy­ję­li ry­mo­wan­kę: roi ne suis, ne prin­ce ne duc ne com­te au­ssi... więcej

25.02.2023 ... zamek w Uniejowie

Uniejów pojawia się w źródłach hi­sto­rycz­nych po raz pierw­szy w 1136 ro­ku, w bul­li pa­pie­ża In­no­cen­te­go II, gdzie Vil­la Unie­ie­vo wy­mie­nio­na zo­sta­je ja­ko jed­na ze wsi kasz­te­la­ni spi­cy­mier­skiej. Być mo­że w tym cza­sie funk­cjo­nu­je w niej już drew­nia­ny dwór ar­cy­bi­sku­pów gnieź­nień­skich, wzmian­ko­wa­ny w 1242 ja­ko cu­ria sua apud Un­ye­yow, któ­ry w ko­lej­nych wie­kach... więcej

12.02.2023 ... zamek w Czchowie

Historia warowni w Czchowie przeplata się z hi­sto­rią mia­sta i dziś trud­no jest usta­lić po­nad wszel­ką wąt­pli­wość, czy ja­ko pierw­sza po­wsta­ła w tym miej­scu straż­ni­ca kró­lew­ska, a obsłu­gu­ją­ca ją osa­da roz­wi­nę­ła się w ośro­dek miej­ski, czy ra­czej to mo­że obec­ność sie­dzib ludz­kich skło­ni­ła fun­da­to­ra do wy­sta­wie­nia w ich są­siedz­twie mu­ro­wa­ne­go zam­ku... więcej

29.01.2023 ... zamek Rajsko

Właściwie tak do końca nie wia­do­mo, jak to na­praw­dę by­ło z zam­kiem Raj­sko. We­dług opi­nii nie­któ­rych hi­sto­ry­ków śred­nio­wiecz­na wa­row­nia w tym miej­scu ni­gdy nie po­wsta­ła; we­dług in­nych - wręcz prze­ciw­nie - za­mek ist­niał i funk­cjo­no­wał ja­ko jed­na z gra­nicz­nych twierdz wcho­dzą­cych w skład hi­sto­rycz­ne­go okrę­gu Kwi­sy... więcej

22.01.2023 ... zamek we Wleniu

W rywalizacji o tytuł naj­star­sze­go mu­ro­wa­ne­go zam­ku na współ­czes­nych zie­miach pol­skich od lat kon­ku­ru­ją ze so­bą dwie dol­no­ślą­skie wa­row­nie: Leg­ni­ca i Wleń­ski Gró­dek. We­dług od­waż­nych hi­po­tez nie­któ­rych z ba­da­czy star­szy jest za­mek Wleń, któ­re­go po­cząt­ki łą­czyć moż­na z przy­by­ciem od­dzia­łów ce­sar­skich wspie­ra­ją­cych... więcej

7.01.2023 ... kościół w Brochowie

Najstarsza wzmianka o wsi Bro­chów po­cho­dzi z 1113 ro­ku i zwią­za­na jest z drew­nia­nym ko­ścio­łem wy­bu­do­wa­nym w tym miej­scu przy­pusz­czal­nie na prze­­ło­mie XI i XII wie­ku. W 1331 drew­nia­ną świą­ty­nię za­stę­pu­je ko­ściół mu­ro­wa­ny wy­sta­wio­ny przez - jak gło­si le­gen­da – ry­ce­rza An­drze­ja z Din­heim, go­ścia za­ko­nu krzy­żac­kie­go, któ­ry miał tu­taj prze­by­wać... więcej

1.01.2023 ... cetatea Târgu Mureş (Rumunia)

Ogromny, zajmujący obszar 4 ha kom­pleks wa­row­ny znaj­du­je swo­ją ge­ne­zę w nie­wiel­kim klasz­to­rze fran­cisz­ka­nów, któ­ry w la­tach 1350-1490 wznie­sio­ny zo­stał tu­taj w miej­scu star­sze­go, drew­nia­ne­go jesz­cze ko­ścio­ła na­le­żą­ce­go do za­ko­nu do­mi­ni­ka­nów. Oko­ło ro­ku 1490 ów­czes­ny wo­je­wo­da sie­dmio­grodz­ki Is­tván Bá­tho­ry na­ka­zał oto­czyć klasz­tor mu­ra­mi... więcej

23.12.2022 ... zamek w Otmęcie

Powszechnie przyjmuje się, że mu­ro­wa­ny za­mek jest wy­ni­kiem ini­cja­ty­wy bu­dow­la­nej ro­du von Stral, wła­ści­cie­li wsi w la­tach 1316-1514, choć naj­star­szy od­na­le­zio­ny po­śród ru­in ar­te­fakt, ja­kim jest frag­ment ka­fla z da­tą 1516, wska­zy­wać mo­że na nie­co póź­niej­szą je­go me­try­kę. Za­ło­że­nie to przy­pusz­czal­nie po­wsta­je w miej­scu star­szej wa­row­ni... więcej

18.12.2022 ... zamek w Płotach

Historia budownictwa obronnego w Pło­tach się­ga XIII wie­ku, a jej po­cząt­ki zwią­za­ne są z po­wsta­niem w pół­noc­nej czę­ści dzi­siej­sze­go mia­sta drew­nia­ne­go gro­du wznie­sio­ne­go z wy­ko­rzy­sta­niem na­tu­ral­nych wa­run­ków to­po­gra­ficz­nych i oto­czo­ne­go czę­ścio­wo nur­tem rze­ki Re­dy, a czę­ścio­wo wa­łem z pa­li­sa­dą. We­dług nie­któ­rych ba­da­czy... więcej

3.12.2022 ... Burgruine Griffen (Austria)

Zamek Griffen zbudowany został przez bi­sku­pa Eber­har­da II von Ote­lin­gen w pierw­szej po­ło­wie XII wie­ku w ce­lu ochro­ny praw su­we­ren­nych bi­skup­stwa Bam­ber­gu i szla­ku han­dlo­we­go wio­dą­ce­go przez prze­łęcz Griff­ner Berg. Po raz pierw­szy po­ja­wił się on w do­ku­men­cie ce­sa­rza Fry­de­ry­ka Bar­ba­ros­sy za­twier­dzo­nym w dniu 14 lu­te­go 1160 ro­ku... więcej

25.11.2022 ... zamek w Żmigrodzie

Najstarsza znana nam informacja źród­ło­wa na te­mat osa­dy Zu­ni­grod po­cho­dzi z bul­li pro­tek­cyj­nej pa­pie­ża Ha­dria­na IV wy­da­nej dla bi­skup­stwa wro­cław­skie­go w 1155 ro­ku. Prze­kaz ów, la­ko­nicz­ny w tre­ści, nie wno­si jed­nak nic do na­szej wie­dzy na temat ewen­tu­al­ne­go funk­cjo­no­wa­nia w tym cza­sie gro­du obron­ne­go lub zam­ku... więcej

13.11.2022 ... zamek w Bydlinie

Początki murowanej strażnicy w By­dli­nie ze wzglę­du na nie­do­stęp­ność źró­deł gi­ną w mro­kach dzie­jów, nie moż­na więc dziś jed­no­znacz­nie okre­ślić, z czy­jej ini­cja­ty­wy ją zbu­do­wa­no i kie­dy to na­stą­pi­ło. Naj­star­szy zna­ny nam do­ku­ment wzmian­ku­ją­cy cas­trum w By­dli­nie po­cho­dzi z 1398 ro­ku - w tym cza­sie sta­no­wi ono waż­ne ogni­wo w sys­te­mie obron­nym... więcej

10.11.2022 ... cetatea Bologa (Rumunia)

Choć źródła pisane wspominają o zam­ku do­pie­ro w 1319 ro­ku, pro­wa­dzo­ne na te­re­nie ru­in ba­da­nia ar­che­olo­gicz­ne wy­ka­za­ły ist­nie­nie w tym miej­scu star­szych, drew­nia­no-ziem­nych umoc­nień po­cho­dzą­cych przy­pusz­czal­nie z XII wie­ku. Przy­wo­ła­na wzmian­ka z 1319 wska­zu­je szlach­ci­ca imie­niem Ele­fán­ti Dez­ső ja­ko ad­mi­ni­stra­to­ra wa­row­ni... więcej

4.11.2022 ... zamek w Zbąszyniu

Przypuszczalnie już w X wieku na pia­szczy­stej wy­spie w wą­skiej bag­ni­stej do­li­nie po­mię­dzy rze­ką Ob­rą i je­zio­rem Błęd­no po­wsta­je kasz­te­lań­ski gród o na­zwie Zbąsz słu­żą­cy ce­lom ad­mi­ni­stra­cyj­no-są­do­wym i ochro­nie waż­nej prze­pra­wy przez rze­kę na po­pu­lar­nym szla­ku ko­mu­ni­ka­cyj­nym pro­wa­dzą­cym z Po­zna­nia przez Gu­bin na Łu­ży­ce... więcej

23.10.2022 ... biserica fortificată w Belin (Rumunia)

Podczas podróży przez Rumunię pew­ne­go dnia uka­zał nam się na ho­ry­zon­cie ma­je­sta­tycz­ny gmach du­że­go ko­ścio­ła. I choć z bliż­szej per­spe­kty­wy ko­ściół ten oka­zał się znacz­nie mniej­szy, niż są­dzi­li­śmy, a efekt owej wiel­ko­ści po­tę­go­wa­ło je­go usy­tu­owa­nie na wzgó­rzu, to fak­tem po­zo­sta­je, że wła­śnie oto wi­dzi­my naj­więk­szą w ca­łej Ru­mu­nii... więcej

Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie, publikowanie i rozpowszechnianie jako swoje własne
materiałów autorskich zamieszczonych na tej stronie bez wcześniejszej zgody zabronione.
Podstawa: Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych z dnia 4 lutego 1994r.