STRONA GŁÓWNA

ZA GRANICĄ

MINIGALERIA

MAPKI

KSIĘGA GOŚCI

LITERATURA

KONTAKT
BARANÓW SANDOMIERSKI

BARCIANY

BARDO ŚLĄSKIE

BĄKOWA GÓRA

BESIEKIERY

BĘDZIN

BIERUTÓW

BIESTRZYKÓW

BOBOLICE

BOBROWNIKI

BODZENTYN

BOLESTRASZYCE

BOLKÓW

BORYSŁAWICE ZAMKOWE

BROCHÓW

BRODNICA

BRZEG

BUKOWIEC

BYDLIN

BYSTRZYCA KŁODZKA

CHĘCINY

CHOJNICA

CHOJNIK

CIECHANÓW

CIESZÓW

CIESZYN

CZARNY BÓR

CZERNA

CZERNINA

CZERSK

CZĘSTOCHOWA

CZOCHA

CZORSZTYN

DĄBROWA

DĄBRÓWNO

DRZEWICA

DZIAŁDOWO

DZIERZGOŃ

FREDROPOL (KORMANICE)

GDAŃSK

GIŻYCKO

GLIWICE

GŁOGÓW

GNIEW

GNIEWOSZÓW Z.SZCZERBA

GOLUB-DOBRZYŃ

GOŁAŃCZ

GOLCZEWO

GOŁUCHÓW

GOŚCISZÓW

GÓRA

GRODZIEC

GRÓDEK

GRUDZIĄDZ

GRZĘDY

GRZMIĄCA z.ROGOWIEC

INOWŁÓDZ

JANOWICE WIELKIE z.BOLCZÓW

JANOWIEC

JAWOR

JEZIORO GÓRECKIE

KAMIENIEC ZĄBKOWICKI

KAMIENNA GÓRA

KARPNIKI

KAZIMIERZ DOLNY

KĘTRZYN

KĘTRZYN - KOŚCIÓŁ

KIELCE

KLICZKÓW

KŁODZKO

KOŁO

KONARY

KONIN-GOSŁAWICE

KORZKIEW

KOWALEWO POMORSKIE

KOŹMIN WLKP.

KÓRNIK

KRAKÓW

KRAPKOWICE

KRAPKOWICE - OTMĘT

KRASICZYN

KRĘPCEWO

KRUSZWICA

KRZYŻNA GÓRA

KRZYŻTOPÓR

KSIĄŻ WIELKI

KUROZWĘKI

KWIDZYN

LEGNICA

LIDZBARK WARMIŃSKI

LIPA

LUBIN

LUTOMIERSK

ŁAGÓW

ŁĘCZYCA

ŁOWICZ

MAJKOWICE

MALBORK

MAŁA NIESZAWKA

MIĘDZYLESIE

MIĘDZYRZECZ

MIRÓW

MOKRSKO

MOSZNA

MSTÓW

MUSZYNA

MYŚLENICE

NAMYSŁÓW

NIDZICA

NIEDZICA

NIEMCZA

NIEMODLIN

NIEPOŁOMICE

NOWY SĄCZ

NOWY WIŚNICZ

ODRZYKOŃ

OGRODZIENIEC (PODZAMCZE)

OJCÓW

OLEŚNICA

OLSZTYN (JURA)

OLSZTYN (WARMIA)

OLSZTYNEK

OŁAWA

OŁDRZYCHOWICE KŁODZKIE

OPOCZNO

OPOLE GÓRKA

OPOLE OSTRÓWEK

OPORÓW

OSSOLIN

OSTRĘŻNIK

OSTRÓDA

OSTRÓW LEDNICKI

OTMUCHÓW

PABIANICE

PANKÓW

PASTUCHÓW

PIESKOWA SKAŁA

PIOTRKÓW TRYBUNALSKI

PIOTRKÓW-BYKI

PIOTROWICE ŚWIDNICKIE

PŁAKOWICE

PŁOCK

PŁONINA

PŁOTY

PODZAMCZE z.OGRODZIENIEC

PODZAMCZE PIEKOSZOWSKIE

POKRZYWNO

POŁCZYN-ZDRÓJ

POZNAŃ

PRABUTY

PROCHOWICE

PROSZÓWKA z.GRYF

PRZEMYŚL

PRZEWODZISZOWICE

PSZCZYNA

PYZDRY

RABSZTYN

RACIĄŻEK

RADŁÓWKA

RADOM

RADZIKI DUŻE

RADZYŃ CHEŁMIŃSKI

RAJSKO

RAKOWICE WIELKIE

RATNO DOLNE

RAWA MAZOWIECKA

RESKO

ROGÓW OPOLSKI

ROŻNÓW ZAMEK DOLNY

ROŻNÓW ZAMEK GÓRNY

RYBNICA

RYBNICA LEŚNA

RYCZÓW

RYDZYNA

RYTWIANY

RZĄSINY

SANDOMIERZ

SANOK

SIEDLĘCIN

SIEDLISKO

SIERADZ

SIERAKÓW

SIEWIERZ

SMOLEŃ

SOBKÓW

SOBOTA

SOCHACZEW

SOSNOWIEC

SREBRNA GÓRA

STARA KAMIENICA

STARE DRAWSKO

STARY SĄCZ

STRZELCE OPOLSKIE

SULEJÓW

SZAMOTUŁY

SZCZECIN

SZTUM

SZUBIN

SZYDŁÓW

SZYMBARK

ŚCINAWKA GÓRNA

ŚWIDWIN

ŚWIEBODZIN

ŚWIECIE n.WISŁĄ

ŚWIECIE k.LEŚNEJ

ŚWINY

TORUŃ

TORUŃ z.DYBÓW

TUCZNO

TYNIEC

UDÓRZ

UJAZD k.TOMASZOWA

UJAZD KRZYŻTOPÓR

UNIEJÓW

URAZ

WAŁBRZYCH z.KSIĄŻ

WAŁBRZYCH z.STARY KSIĄŻ

WAŁBRZYCH z.NOWY DWÓR

WARSZAWA z.KRÓLEWSKI

WARSZAWA z.UJAZDOWSKI

WĄBRZEŹNO

WENECJA

WĘGIERKA

WĘGORZEWO

WIELICZKA

WIELKA WIEŚ

WIERZBNA

WITKÓW

WLEŃ

WOJNOWICE

WOJSŁAWICE

WROCŁAW

WROCŁAW LEŚNICA

WYSZYNA

ZAGÓRZ

ZAGÓRZE ŚLĄSKIE

ZAŁUŻ

ZĄBKOWICE ŚLĄSKIE

ZBĄSZYŃ

ZŁOTORIA k.TORUNIA

ŹRÓDŁA

ŻAGAŃ

ŻARY

ŻELAZNO

ŻMIGRÓD


IMG BORDER=1 style=

PAŁAC W LEŚNICY WIDOK OD PÓŁNOCNEGO WSCHODU



ierw­szy, za­pew­ne mu­ro­wa­ny jesz­cze dwór w Leś­ni­cy zbu­do­wa­ny zos­tał w la­tach 30. XII stu­le­cia z i­ni­cja­ty­wy Pias­tów wroc­ław­skich. Przy­pusz­czal­nie właś­nie tu­taj w grud­niu 1201 ro­ku zmarł Bo­les­ław Wy­so­ki, ksią­żę śląs­ki, pro­to­plas­ta li­nii ksią­żąt wroc­ław­skich pa­nu­ją­cych na tych zie­miach do ro­ku 1335. Zgod­nie z de­cyz­ją księ­cia Bo­les­ła­wa wieś wraz z dwo­rem tra­fić mia­ła po je­go śmier­ci na włas­ność za­ko­nu cys­ter­skie­go z Lu­bią­ża, jed­nak­że syn je­go Hen­ryk Bro­da­ty zdo­łał zmie­nić tes­ta­ment oj­ca, za­trzy­mu­jąc Leś­ni­cę dla sie­bie i o­fe­ru­jąc cys­ter­som w za­mian wieś Pul­cher Cam­pus. Ksią­żę Hen­ryk na miej­scu sta­re­go gro­du wzniósł wkrót­ce no­we, choć drew­nia­ne jesz­cze za­ło­że­nie nos­tra ca­mi­na­ta, słu­żą­ce mu ja­ko miej­sce od­po­czyn­ku w częs­tych po­dró­żach mię­dzy Wroc­ła­wiem a Leg­ni­cą. Z chwi­lą śmier­ci os­tat­nie­go Pias­ta wroc­ław­skie­go Hen­ry­ka Do­bre­go księs­two wroc­ław­skie z Leś­ni­cą przesz­ło w rę­ce kró­la czes­kie­go Ja­na Luk­sem­bur­skie­go, któ­ry w 1339 ro­ku za kwo­tę 300 pras­kich gro­szy sprze­dał wieś wraz z zam­kiem miesz­cza­ni­no­wi wroc­ław­skie­mu Gys­ko de Res­te. Do koń­ca XIV wie­ku do­bra leś­nic­kie jesz­cze kil­ku­krot­nie zmie­nia­ły gos­po­da­rzy, peł­niąc funk­cję pod­miej­skiej re­zy­den­cji mię­dzy in­ny­mi dla ro­dów von der Neis­se i Klet­ten­dorf, by w 1412 stać się włas­noś­cią wroc­ław­skie­go pat­ryc­ju­sza Mi­cha­e­la Ban­ke.


IMG BORDER=1 style=

IMG BORDER=1 style=

FASADA WSCHODNIA PAŁACU LEŚNICKIEGO


o uzys­ka­niu kró­lew­skiej zgo­dy w ro­ku 1420 roz­po­czął Ban­ke bu­do­wę mu­ro­wa­ne­go za­ło­że­nia ob­ron­ne­go. Nie wia­do­mo jed­nak, czy za­mie­rze­nie to zos­ta­ło w peł­ni zre­a­li­zo­wa­ne, bo­wiem już w 1428 ro­ku wojs­ka hu­syc­kie znisz­czy­ły Leś­ni­cę, a w 1459 sie­dzi­bę na­je­cha­li i spa­li­li wroc­ław­scy miesz­cza­nie z o­ba­wy przed moż­li­woś­cią o­pa­no­wa­nia jej przez czes­kie­go kró­la Je­rze­go z Po­die­bra­dów. Pod ko­niec XV wie­ku ku­pi­ła ją ro­dzi­na von Hor­nig, z i­ni­cja­ty­wy któ­rej w la­tach 1520-50 prze­bu­do­wa­no za­mek w sty­lu re­­ne­san­so­wym - w nas­tęp­stwie tej in­wes­ty­cji pow­sta­ła re­zy­den­cja na pla­nie kwad­ra­tu o bo­ku o­ko­ło 21 met­rów, z na­roż­ny­mi ok­rąg­ły­mi wie­ża­mi. W 1610 Hen­­ryk von Hor­nig o­pa­sał bu­dow­lę cią­giem for­ty­fi­ka­cji bas­te­jo­wych. Nie u­chro­ni­ły o­ne jej jed­nak przed znisz­cze­nia­mi woj­ny trzy­dzies­to­let­niej i tak w 1633 za­mek zos­tał zdo­by­ty, a nas­tęp­nie spa­lo­ny przez wojs­ka szwedz­kie, mias­tecz­ko zaś i je­go o­ko­li­ce wy­lud­ni­ły się nie­mal cał­ko­wi­cie.



LEŚNICA NA PIĘKNYCH RYCINACH F.B. WERNHERA Z POŁOWY XVIII STULECIA
W TLE PANORAMA WROCŁAWIA; PONIŻEJ WIDOK ZAMKU PRZED BAROKOWĄ PRZEBUDOWĄ


ro­ku 1651 gmach prze­szedł na włas­ność sta­ros­ty śląs­kie­go Ho­ra­tiu­sa von For­no, któ­ry wśród o­ko­licz­nych miesz­kań­ców mu­siał za­pi­sać niez­byt chlub­ną kar­tę, sko­ro przez wie­le lat po je­go śmier­ci o­po­wia­da­no, że duch sta­ros­ty stra­szy w la­sach pod­wroc­ław­skich, a cza­sem i na zam­ku, gdzie wi­du­je się go prze­cha­dza­ją­ce­go się po dzie­dziń­cu z włas­ną gło­wą trzy­ma­ną w rę­ku. W po­sia­da­niu ro­du von For­no Leś­ni­ca by­ła - z krót­ki­mi przer­wa­mi - do 1733 ro­ku, kie­dy zos­ta­ła sprze­da­na za­ko­no­wi Ry­ce­rzy Krzy­żo­wych z Czer­wo­ną Gwiaz­dą pod wez­wa­niem św. Ma­cie­ja. Za­kon­ni­cy, nie li­cząc się z kosz­ta­mi, zde­cy­do­wa­li się na grun­tow­ną prze­bu­do­wę re­zy­den­cji w sty­lu ba­ro­ko­wym. Pod kie­run­kiem ar­chi­tek­ta Chris­top­ha Hac­kne­ra skrzyd­ło pół­noc­ne złą­czo­no z po­łud­nio­wym, u­je­dno­li­co­no e­le­wa­cje, ca­łość zaś prze­kry­to da­chem man­sar­do­wym z heł­ma­mi. W tym też cza­sie na pla­cu przy trak­cie pro­wa­dzą­cym do Śro­dy Śląs­kiej zos­tał us­ta­wio­ny pom­nik Ja­na Ne­po­mu­ce­na i Mat­ki Bos­kiej. Kosz­ty mo­der­ni­za­cji zam­ku prze­ros­ły moż­li­woś­ci fi­nan­so­we właś­ci­cie­li, któ­rzy zmu­sze­ni zos­ta­li do sprze­da­ży ma­jąt­ku ba­ro­no­wi Fer­di­nan­do­wi von Mud­rach, na co wpływ być mo­że miał rów­nież fakt za­ję­cia Wroc­ła­wia przez Pru­sy po wy­gra­nej przez nich I Woj­nie Śląs­kiej. Wy­da­rze­nie to mia­ło miej­sce w ro­ku 1742.


MIEDZIORYT F.G. ENDLERA Z OKOŁO 1800 ROKU


la­tach 1752-59 do­ko­na­no grun­tow­nej prze­bu­do­wy bu­dyn­ku pa­ła­co­we­go. Pra­co­wa­li przy niej ka­mie­nia­rze Hans Georg Orth z Wroc­ła­wia i Hein­rich Ca­la­me z Pocz­da­mu, sny­cerz Eh­bisch, sztu­ka­tor Chris­tian Adam Koch o­raz wroc­ław­ski rzeź­biarz Alb­recht Sieg­witz, o­sią­ga­jąc wspól­nie e­fekt w pos­ta­ci od­no­wio­nych w sty­lu fry­de­ry­cjań­skie­go ro­ko­ka wnętrz wy­po­sa­żo­nych w no­we pie­ce, drzwi, ok­na o­raz licz­ne de­ko­ra­cje mar­mu­ro­we i sztu­ka­tor­skie. W rę­kach ro­dzi­ny von Mud­rach o­biekt po­zo­sta­wał do 1836 ro­ku, wcześ­niej jed­nak, bo na prze­ło­mie stu­le­ci stra­cił on os­ta­tecz­nie swe ob­ron­ne at­ry­bu­ty, gdy za­sy­pa­no daw­ne fo­sy zam­ko­we i zbu­rzo­no więk­szość ob­wa­ro­wań. W ro­ku 1837 ut­wo­rzo­no or­dy­na­cję z dóbr Leś­ni­cy, Mo­kre­go i Ra­ty­nia, na­le­żą­cą do ro­dzi­ny von Wy­lich und Lot­tum, któ­ra za­rzą­dza­ła nią aż do za­koń­cze­nia dru­giej woj­ny świa­to­wej. No­wy właś­ci­ciel kon­ty­nu­o­wał pra­ce przy mo­der­ni­za­cji po­miesz­czeń pa­ła­cu, a o­ko­ło 1900 ro­ku pod­jął się od­kry­cia za­sy­pa­nych wcześ­niej fos o­raz re­wi­ta­li­za­cji o­ta­cza­ją­cych bu­dow­lę bas­te­ji i ka­za­ma­tów. W po­ło­wie lat 30. XX stu­le­cia w jed­nej z sal zor­ga­ni­zo­wa­no wys­ta­wę pa­mią­tek do­ty­czą­cych kró­la prus­kie­go Fry­de­ry­ka II Wiel­kie­go. O­kres prus­ki za­pi­sał się w dzie­jach Leś­ni­cy rów­nież przez o­bec­ność w niej ko­ro­no­wa­nych głów i krzy­żu­ją­cych tu swe dro­gi w związ­ku z pro­wa­dzo­ny­mi na Śląs­ku dzia­ła­nia­mi wo­jen­ny­mi przy­wód­ców woj­sko­wych. Przed bit­wą pod Lu­ty­nią w 1757 ro­ku pa­łac stał się kwa­te­rą do­wódz­twa wojsk aus­triac­kich z ks. Ka­ro­lem Lo­ta­ryń­skim na cze­le, zaś po bit­wie prze­by­wał w nim król prus­ki Fry­de­ryk II, któ­ry wra­cał do te­go miej­sca jesz­cze kil­ka­krot­nie. W do­bie na­po­le­oń­skiej, pod­czas ob­lę­że­nia Wroc­ła­wia w zam­ku kwa­te­ro­wa­ły wojs­ka fran­cus­kie i ba­war­skie, m.in. w 1808 swój sztab w Leś­ni­cy miał ksią­żę Hie­ro­nim Bo­na­par­te.



PAŁAC NA POCZTÓWKACH Z LAT 20. UBIEGŁEGO STULECIA


s­tat­nim nie­miec­kim właś­ci­cie­lem dóbr leś­nic­kich był Lu­dolf von Velt­heim-Lot­tum, któ­ry wszedł w je­go po­sia­da­nie po­przez mał­żeń­stwo z praw­nucz­ką Car­la von Wy­lich - Wik­to­rią. Pod­czas dzia­łań wo­jen­nych pa­łac nie u­legł znisz­cze­niu, je­go wnęt­rza jed­nak bez­po­wrot­nie spląd­ro­wa­no i zde­mo­lo­wa­no. W ro­ku 1950 o­pusz­czo­ny bu­dy­nek prze­jął Cen­tral­ny Za­rząd Prze­mys­łu Ma­te­ria­łów Og­nio­trwa­łych w Gli­wi­cach i roz­po­czął re­mont z przez­na­cze­niem na przed­szko­le. Prac nie u­koń­czo­no, bo­wiem w 1953 w nie­wy­ja­śnio­nych do dziś o­ko­li­cznoś­ciach gmach do­szczęt­nie spło­nął, a jego stan po tej ka­ta­stro­fie był tak zły, że kil­ka lat póź­niej miej­skie wła­dze zło­ży­ły wnio­sek o roz­biór­kę mu­rów - na szczęś­cie ów­czes­ny kon­ser­wa­tor za­byt­ków nie wy­ra­ził na nią zgo­dy. W la­tach 60. pa­łac od­bu­do­wa­no i u­miesz­czo­no w nim lo­kal­ne pla­ców­ki kul­tu­ral­ne.


WNĘTRZA PAŁACU W OKRESIE XX-LECIA MIĘDZYWOJENNEGO, KOMNATA ZIELONA


PAŁAC PO POŻARZE, FOTOGRAFIA Z LAT 50. XX WIEKU



a­mek re­pre­zen­tu­je typ zbli­żo­ny do pa­laz­zo in for­tez­za z re­pre­zen­ta­cyj­ną częś­cią w pos­ta­ci trzy­kon­dyg­na­cyj­ne­go, na­kry­te­go man­sar­do­wym da­chem gma­chu miesz­kal­ne­go, wznie­sio­ne­go na pla­nie kwad­ra­tu o bo­ku o­ko­ło 21 me­trów, wy­po­sa­żo­ne­go w na­roż­ne o­krąg­łe wie­życz­ki o stoż­ko­wych za­da­sze­niach. Funk­cję ob­ron­ną prze­jął wznie­sio­ny o­ko­ło 1610 ro­ku ob­wód for­ty­fi­ka­cji bas­te­jo­wych z ka­za­ma­ta­mi, któ­rych stro­py two­rzą ta­ras spa­ce­ro­wy z wi­do­kiem na za­ło­żo­ny w XIX wie­ku park kra­jo­bra­zo­wy w sty­lu ang­iel­skim.



PLAN PARTERU (WYŻEJ) I PIĘTRA PAŁACU



bec­nie miesz­czą się tu­taj miej­skie in­sty­tu­cje oś­wia­to­we pro­wa­dzą­ce dzia­łal­ność o cha­ra­kte­rze kul­tu­ral­nym i e­du­ka­cyj­nym. We­dług mo­jej wie­dzy zam­ku się nie zwie­dza, ale dos­tęp do je­go wnętrz jest moż­li­wy w go­dzi­nach ot­war­cia pla­ców­ki, o­czy­wiś­cie w ra­mach pew­nych o­gra­ni­czeń wy­ni­ka­ją­cych z za­sad jej funk­cjo­no­wa­nia.


Centrum Kultury "ZAMEK"
pl. Świętojański 1
54-076 Wrocław
tel: 71 349 32 81
e-mail: sekretariat(at)zamek.wroclaw.pl



IMG  BORDER=1 style= IMG  BORDER=1 style=

PAŁACOWE WNĘTRZA, OBECNIE ZAADAPTOWANE NA POMIESZCZENIA EDUKACYJNE I SALE WYSTAWOWE



ieg­dyś sa­mo­dziel­na miej­sco­wość wy­po­czyn­ko­wa, o­bec­nie Leś­ni­ca sta­no­wi dziel­ni­cę Wroc­ła­wia. Z cen­trum mias­ta do­je­chać tu­taj moż­na au­to­bu­sa­mi li­nii 148, tram­wa­jem li­nii 10 lub 20 o­raz ko­le­ją - po wyj­ściu ze sta­cji PKP na­le­ży kie­ro­wać się w kie­run­ku pół­noc­no-wschod­nim ul. J. Rub­cza­ka, i da­lej W. Sko­czy­la­sa. Sa­mo­chód zos­ta­wia­my przy po­łud­nio­wym wej­ściu do par­ku, na nie­wiel­kim par­kin­gu przy pl. Świę­to­jań­skim, lub od stro­ny za­chod­niej, przy ul. Wol­skiej. (ma­pa zam­ków)




1. M. Chorowska: Rezydencje średniowieczne na Śląsku, OFPWW 2003
2. M. Chorowska: Zamek jako rezydencja książęca na Dolnym Śląsku...
3. B. Guerquin: Zamki w Polsce, Arkady 1984
4. L. Kajzer, J. Salm, S. Kołodziejski: Leksykon zamków w Polsce, Arkady 2001
5. R. M. Łuczyński: Zamki i pałace Dolnego Śląska, OWPW 1997


IMG BORDER=1 style=

PARK LEŚNICKI, FOTOGRAFIA Z 2002 ROKU


W pobliżu:
Źródła - kościół obronny późnoromański XIIIw., 8 km
Wojnowice - zamek renesansowy XVIw., 9 km
Smolec - pozostałości zamku XIVw., 11 km
Wrocław - zamki wrocławskie, 12 km
Krobielowice - zamek XVIw., ok. 20 km
Biestrzyków - wieża mieszkalno-obronna XIVw., 22 km



STRONA GŁÓWNA

tekst: 2002, 2018
fotografie: 2002, 2016
© Jacek Bednarek